Po co nam archetypy marki

Zamnij oczy i pomyśl o ostatnio oglądanych reklamach. Biała kokosowa czekoladka – tak lekka i niewinna. Kawa otulająca aromatem czy kosmetyki dbające o Twój komfort. „Sięgaj po więcej”, „odkryj nowe”, „zaufaj ekspertom”, „daj się zaskoczyć”, „z tobą każdego dnia”, „dodaje skrzydeł”, „bądź bohatrem w swoim domu”. Jedno hasło. I wiesz, czy marka jest Twoim kompanem, bohaterem, a może dodaje życiu magii. Co więcej, wiesz o czym mowa. I tak działają archetypy marki. 

Czym jest archetyp?

Pojęcie archetypów rozwinęło się szczególnie w psychologii, wraz z teorią nieświadomości zbiorowej opracowaną przez Carla Gustawa Junga. Słowo archetyp pochodzi z greki, oznaczając arche – początek i topos – typ. 

Jung określił, że archetyp jest jak wzorzec głęboko utrwalony w podświadomości członków danej grupy. Jest on tak silny, że staje sie nieświadomie powielany przez kolejne pokolenia. Dotyczy to schematów zarówno w zachowaniu, posiadanym światopoglądzie czy zachodzących  procesach. Te z kolei są przez przez innych naturalnie odczytywane i rozpoznawalne.

Archetypy pojawiają się także w literaturze. Archetypem jest więc pierwowzór jakiejś postaci, zdarzenia, ale także motywu, obiektu lub zjawiska. Określa i tłumaczy pewne cechy, sposoby zachowania, postępowanie, i co ważne pojawia się na przestrzeni wielu epok literackich, począwszy od Biblii czy mitologii. 

Gdzie wykorzytuje się archetypy marki?
Archetypy wykorzystywane są zarwno w procesach związanych z marketingiem, jak i przestrzeniami twórczymi czy rozwojowymi. Stąd są jedym z narzędzi w pracy przy tworzeniu brandingu i strategii marek – począwszy od wielkich brandów, poprzez te mniejsze, aż do marek osobistych. Może być pomocny także przy strategiach EB (Employer Brandingowych).
 
Archetypy działaja na wyobraźnie. Myśląc o nich, automatycznie otwierają się przestrzenie skojarzeń, osobowości i pole kreacji. Dlatego też, są narzędziem przy storytellingu czy kreowaniu treści, a nawet pisaniu scenariuszy, czy powieści. 
 
Praca z archetypami bardzo pomaga przy odkrywaniu nas samych. Naszych potrzeb, sposobów funkcjonowania, naszych wartości i sposobu bycia. Dlatego jest to jedno z narzędzi pracy w przestrzeniach rozwojowych, takich jak coaching (life coaching, coaching kariery, biznes coaching), sesje trenerskie, praca z zespołami czy np. superwizje.
Zakładam, że nie są to wszystkie zastosowania tej teorii. 
 
Archetypy marki w kreowaniu marek / biznesów 
Przy tworzeniu marek (brangidng, komunikacja), archetypy są określane jako uniwersalne wzorce, które ułatwiają komunikację z konsumentem (czyli naszymi klientami), i co za tym idzie jego postrzeganie danej marki. Co to oznacza?

Mamy na przykład marki które nas chronią, które są naszymi przyjaciółmi, które mówią „stać Cię na więcej”, „zasługujesz na to”. Każdy z tych produktów, jest inny. Mają inne wartości, inną kolorystykę, używają innego jezyka.  Jedne grają powagą, inne dowcipem, czy wiedzą. Mają różny charakter, inne cechy. I często trafia do innych klientów.
 
Konsumenci wybierają elementy które do nich przemawiają, bo odnoszą się do ich potrzeb. To takie troszkę „lubię to co znam, albo za czym tęsknię”. 
Ile jest archetypów marki?

Najbardziej popolarna teoria dotycząca archetypów marki wykorzystywanych w marketingu mówi o 12 wzorcach. (Margaret Mark i Carol S. Pearson – „The Hero and the Outlaw: Building Extraordinary Brands Through the Power of Archetypes”).

Model ten dzieli archetypy na 4 grupy, odnoszące się do czeterech motywacji napędzających ludzi do działania: 

  • niezależność,
  • przynależność,
  • poczucia ryzyka
  • poczycie kontroli.

Istnieją jednak wersje z większą liczbą archetypów. Może być ich znacznie więcej. Możemy je określać na przykład w  odniesieniu do kręgu kulturowego czy na przykład specyficznej grupy, do której staramy się dotrzeć z naszym produktem. 

Warsztat na start z archetypami marki

Jeżeli myślisz o stworzeniu marki osobistej? A może firmy? Produktu? Szukasz odpowiedzi, w jaki sposób zdefiniować siebie i nadać swojej marce charakterystycznego sznytu? Albo jak zarządzać swoim wizerunkiem, bądź wizerunkiem Twojej firmy?  Zapraszam na 90 minutową sesję warsztatową „Z’Markuj się!”, po której wyjdziesz z konrektną wiedzą i pomysłem na siebie!